Kata
Stijloefening zonder partner, bestaand uit een vaste reeks opeenvolgende bewegingen.
Video
| Heian | ||||
|---|---|---|---|---|
| Vreedzame Geest | ||||
 Heian Shodan |
 Heian Nidan |
 Heian Sandan |
 Heian Yondan |
 Heian Godan |
| Tekki | Bassai | |||
| Het Ijzeren Paard | Bestormen van de Veste | |||
 Tekki Shodan |
 Tekki Nidan |
 Tekki Sandan |
 Bassai Dai |
 Bassai Shō |
| Kankū | Empi | Jion | Hangetsu | |
| Hemelzicht | Vlucht van de Zwaluw | De Tempel | Halve Maan | |
 Kankū Dai |
 Kankū Shō |
 Empi |
 Jion |
 Hangetsu |
| Gankaku | Jitte | Chinte | Nijushiho | Sochin |
| Kraanvogel op een Rots | Tien Handen | Ongebruikelijke Handen | Vierentwintig Stappen | Onwrikbaar |
 Gankaku |
 Jitte |
 Chinte |
 Nijushiho |
 Sochin |
| Unsu | Gojushiho | Jiin | Wankan | |
| Wolkhanden | Vierenvijftig Stappen | De Heilige | Koningskroon | |
 Unsu |
 Gojushiho Dai |
 Gojushiho Shō |
 Jiin |
 Wankan |
| Meikyo | ||||
| Heldere Spiegel | ||||
 Meikyo |
De videoclips komen van YouTube. | |||
Uitleg
| 15 Basis Kata's | ||||
|---|---|---|---|---|
| Naam | (Vrije) Vertaling | Bewegingen | Uitleg | |
 |
Heian Shodan | Vreedzame Geest | 21 |
Het woord heian is een mengeling van de woorden heiwa en antei: "vrede en stabiliteit."
De betekenis van de 5 heian kata's duidt op "vreedzame geest."
De originele versies van de kata werden pinans genoemd.
Gichin Funakoshi sensei veranderde echter in 1930 de Chinese en Okinawa namen
in Japanse benamingen tijdens het ontwikkelen van de shotokan stijl,
hiermede verwijzende naar de meer filosofische betekenis.平 安 初 段
|
 |
Heian Nidan | Vreedzame Geest | 26 |
Kan beschouwd worden als de water kata.
Snel en vloeiend, komt heian nidan meer tot zijn recht in vlotte en ontspannen bewegingen.
Heian nidan is moeilijker te begrijpen dan heian shodan
en wordt meestal als "moeilijk" beschouwd door de beginnende karateka.
Misschien is het daarom dat Gishin Funakoshi sensei de beide kata's van telorde wijzigde. 平 安 二 段
|
 |
Heian Sandan | Vreedzame Geest | 20 |
In Musashi's vijf elementen (water, vuur, aarde, metaal en hout)
zou heian sandan het vuurelement zijn.
Denk aan vuur en zie hoe de vlammen bewegen.
Vergelijk deze bewegingen met die van de kata.
De kata begint klein, reist met de wind in snelle voorwaartse bewegingen.
Er komen hoge standen in voor en beweegt rond tot uiteindelijk wat opgebrand is in mekaar zakt.
De derde heian kata is de eigenaardigste van alle basiskata. 平 安 三 段
|
 |
Heian Yondan | Vreedzame Geest | 27 |
Met de vele hoge trappen en handtechnieken
zou je heian yondan als de windkata kunnen beschouwen.
De 5 "elementen" waren zeker toonaangevend in het ontwerpen van de vijf heian kata's.
De lucht, uit de longen van de karateka,
is tijdens het uitvoeren van de kata ongetwijfeld een voorstelling van Wind.
Ook de trappen zijn een indicatie van de natuur en de Wind.
Heian yondan stelt verschillende technische patronen voor welke in verschillende
shotokan kata's voorkomen. 平 安 四 段
|
 |
Heian Godan | Vreedzame Geest | 23 |
Heian godan is de kata van de "leegte."
Tijdens de sprong ben je "los" van de grond, van een tegenstander, van alles.
De karateka zou nu genoeg basistechnieken moeten beheersen om zich staande te kunnen houden
in een gemiddelde zelfverdegingssituatie.
Vanaf nu wordt hij de "vreedzame geest." 平 安 五 段
|
 |
Tekki Shodan | IJzeren Ruiter | 29 |
De afkomst van deze kata is Chinees.
In Okinawa bekend als "naihanchi."
Funakoshi sensei veranderde de Okinawa benaming in tekki,
duidend op "ijzeren ruiter"
en verwijzend naar het gebruik van de stand kiba dachi
om een "ijzeren" (sterke) stand te ontwikkelen. 鉄 騎 初 段
|
 |
Bassai Dai | Bestormen van de Veste | 42 |
Bassai betekent "bestormen van de veste," duidend op de innerlijke strijd om zelfcontrole.
De kata schakelt snel en gracieus over van verdediging naar aanval.
De nadruk ligt bij de heupbewegingen.
Het woord dai betekent "groot" of "omvangrijk"
en verwijst naar de lengte van de kata en de omvang van de bewegingen.
Van de twee bassai kata's is dit de eerste en originele versie. 披 塞 大
|
 |
Kankū Dai | Kijk naar de Hemel | 65 |
Kankū betekent "hemelzicht."
De openingsbeweging "naar de hemel kijken" symboliseert het universum en het concept van "kū"
(leeg) waarbij je de tegenstander laat zien dat je geen wapens draagt (zie meiyko).
Het is een gracieuze en krachtige kata die de voorloper was van de heian kata's.
Veel bewegingen en basistechnieken van de heian kata's zijn duidelijk te zien. 観 空 大
|
 |
Jion | De Tempel | 47 |
De Boedhistische term voor "liefde" en "goed."
De Jion Ji was een tempel in China.
Dit, alsmede de positie van de handen in yoi duiden op de Chinese oorsprong van de kata. 慈 恩
|
 |
Empi | Vlucht van de Zwaluw | 37 |
De kanji naam empi bestaat uit de tekens "zwaluw" (vogel) en "vlieg" (vliegen).
Daarom wordt de kata wel eens vertaald in:
"de vlucht van de zwaluw" of "vliegende zwaluw" of "zwaluws vlucht."
De bewegingen zijn licht en dartelend en duiden op de verdedigende vlucht van de zwaluw.
Al deze namen kunnen als nauwkeurige vertaling van het Japans beschouwd worden.
De naam kan zowel als empi als enpi geschreven worden.
De uitspraak -mp en -np klinken hetzelfde in het Japans.
Een oude kata met als oorspronklelijke naam "wanshu." 燕 飛
|
 |
Tekki Nidan | IJzeren Ruiter | 24 |
De tweede in een serie van drie tekki kata's.
De nadruk ligt op het verhogen van de kracht in de kiba dachi standen. 鉄 騎 二 段
|
 |
Tekki Sandan | IJzeren Ruiter | 36 |
Het laatste niveau van de drie tekki kata's.
De nadruk ligt op de snelheid en de coördinatie van de armen,
alsook de toenemende kracht in de torso en de benen. 鉄 騎 三 段
|
 |
Hangetsu | Halve Maan | 41 |
Hangetsu betekent "halve maan," duidend op de basisstand hangetsu dachi (halve-maan-stand) van de kata.
De originele naam was seisan.
De nadruk ligt op het correcte gebruik van de ademhaling en focus.
Dit is de shotokan versie van een langzame kata zoals sōchin. 半 月
|
 |
Jitte | Tien Handen | 26 |
De naam jitte of jutte is samengesteld uit het karakters jū dat "tien" betekent
en het karakter te dat "hand" betekent zoals in "kara te,"
uit het de karakters voor magie en hand.
Dus jitte betekent eigenlijk "tien handen" of "magische handen."
De kata is zeer krachtig en ontwikkeld om de karateka in staat te stellen
tien tegenstanders te weerstaan. 十 手 of 術 手
|
 |
Gankaku | Kraanvogel op een Rots | 42 |
Gankaku betekent "kraanvogel op een rots"
en schetst de zogenaamde zwakheid van de vogel ten opzichte van zijn prooi,
wat echter ook zijn sterkste punt is.
De kata gebruikt de tsuruashi dachi-stand (kraanvogelstand)
of sagiashi dachi verwijzend naar de andere stijlen.
De originele kata stond bekend als chinto. 岩 鶴
|
| 11 Hogere Kata's | ||||
| Naam | (Vrije) Vertaling | Bewegingen | Uitleg | |
 |
Bassai Shō | Bestormen van de Veste | 29 |
De kortere versie van bassai dai, gebruikmakend van dezelfde enbusen (bewegingspatronen).
Het doel is, zoals bij sochin, het vechten tegen een stok of staaf. 披 塞 小
|
 |
Kankū Shō | Kijk naar de Hemel | 47 |
Shō duidt op "kort," daarom is dit de kortere versie van kankū dai,
gebruik makend van dezelfde enbusen of bewegingspatronen.
De kata stamt, evenals zijn voorganger, af van kushanku. 観 空 小
|
 |
Jiin | De Heilige |
De kata jiin is de enige shotokan kata die niet op dezelfde plaats eindigt
waar men de enbusen (het bewegingspatroon) begon.
Het is de enige kata waar op het laatste aanvaard wordt dat men eindigt met het terugtrekken
van het linkerbeen om terug op de startpositie te kunnen komen.
Zoals de kata jion heeft ook jiin een Chinese oorsprong. 慈 陰
|
|
 |
Wankan | Koningskroon | 24 |
Daar deze kata erg kort is menen velen dat deze kata niet compleet is.
Wankan betekent "kroon van de koning."
In het Japans zou zou de naam "ohkan" uitgesproken worden.
Nochtans is de "wan" uitspraak ingevoerd van het Okinawa-dialect.
Het is eigenaardig dat woorden zoals pinan naar heian vertaald werden
terwijl wankan nog steeds uitgesproken wordt in het Okinawa-dialect. 王 冠
|
 |
Chinte | Ongebruikelijke Handen | 35 |
De kata maakt gebruik van grote, cirkelvormige bewegingen.
Dit in tegenstelling tot de gebruikelijke shotokan methode
die de kortste afstand tussen twee punten gebruikt.
De nihon nukite (tweevingerige speerhand) en naka daka ippon ken (één-knokelige slag)
en andere "rare" technieken geven de naam "ongebruikelijke handen" of "eigenaardige handen."
Eender welke vertaling, chinte is een ongewone,
eigenaardige en verbazende kata met wijde variatie aan technieken. 珍 手
|
 |
Unsu | Wolkhanden | 43 |
De naam unsu is samengesteld uit de kanji karakters un en shu of te.
Ze duiden op de woorden "wolk" en "handen."
De betekenis is dus eigenlijk "wolkhanden."
De opening symboliseert het scheiden van de wolken met de handen.
De calligrafie van Funakoshi sensei, hatsuun jindō
(de wolken scheiden, zoekend naar de weg) kan naar deze bewegingen verwijzen.
Het lijkt alsof de kata beweegt van haast naar serene kalmte. 雲 手
|
 |
Sōchin | Onwrikbaar | 40 |
Sōchin is een populaire kata, simpel omdat de kata heel mooi is.
Het woord sochin betekent "kracht en kalmte."
Funakoshi sensei wou de origenele Okinawa naam sōchin wijzigen in de Japanse naam hakkō.
Het waren zijn studenten die de naam sōchin bleven gebruiken.
De kata ontleent zijn naam aan de fudō dachi stand of sōchin dachi (onbeweeglijke stand).
Het doel is, zoals in bassai shō, vechten tegen een stok of staaf. 壯 鎭
|
 |
Meikyō | Heldere Spiegel | 34 |
Meikyō betekent "heldere spiegel."
De begrippen mizu no kokoro (een geest als water)
en tsuki no kokoro (een geest als de maan)
kunnen ontleend worden aan de openingsbewegingen die lijken op de gladheid van het water
waardoor het zo kalm wordt als een spiegel.
Deze kata heeft aan het einde de sankaku tobi (driehoekssprong)
en het kan de karateka snel en makkelijk, indien correct uitgevoerd,
in staat stellen nadeel om te zetten in voordeel. 明 鏡
|
 |
Nijūshiho | Vierentwintig Stappen | 34 |
Nijūshi betekent "vierentwintig." Ho betekent "stap."
Omdat er exact 24 stappen in de kata voorkomen,
kan het dat nijūshiho genoemd is naar het aantal stappen.
Daarom is "vierentwintig stappen" een goede vertaling van de kata.
De originele naam was niseishi.
De kalme en lange bewegingen verwijzen naar de golven die op een klif breken. 二 十 四 步
|
 |
Gojūshiho Shō | Vierenvijftig Stappen | 67 |
Normaal gezien wanneer er twee kata's met dezelfde naam zijn is de ene de "dai" (grote) kata
en de ander de "shō" (kleine) kata.
De shō kata is gewoonlijk veel korter en meer gecompliceerd.
Gojūshiho shō betekent eigenlijk "kleine vierenvijftig stappen."
Wanneer je de kata goed bekijkt, zie je dat de namen eigenlijk niet juist gekozen zijn.
De dai kata is korter en gecompliceerder dan de shō kata.
Dit is tegenstrijdig met de andere tweelingkata's
zoals bassai dai en bassai shō of kankū dai en kankū shō.
Ook een zeer gevorderde kata. 五 十 四 歩 小
|
 |
Gojushiho Dai | Vierenvijftig Stappen | 65 |
Vroeger heette deze kata hotuka,
daar de beweging lijkt op die van een specht die met zijn snavel op een boom hakt.
De naam van de kata betekent eigenlijk "vierenvijftig stappen."
Eén van de zeer vergevorderde shotokan kata's. 五 十 四 歩 大
|